Lęk to naturalna reakcja organizmu na potencjalne zagrożenie. Może on mobilizować do działania, ale w niektórych sytuacjach staje się przytłaczający, uporczywy i nieproporcjonalny do rzeczywistego niebezpieczeństwa. Taki przewlekły lęk często prowadzi do powstania błędnego koła, w którym myśli, emocje i zachowania wzmacniają się nawzajem, utrudniając przerwanie tego procesu. Jak rozpoznać to zjawisko i co zrobić, by się z niego wyzwolić?
Jak powstaje błędne koło lęku?
Błędne koło lęku rozpoczyna się od wyzwalacza – może to być konkretna sytuacja, myśl lub bodziec. Oto przykład, jak działa ten mechanizm:
- Myśl: „Coś złego może się stać” – pojawia się negatywna interpretacja sytuacji (np. konieczności publicznego wystąpienia).
- Emocja: Odczuwasz lęk lub niepokój, ciało reaguje np. przyspieszonym biciem serca, poceniem się lub drżeniem.
- Zachowanie: Aby uniknąć dyskomfortu, zaczynasz unikać sytuacji, które wywołują lęk, lub szukasz zapewnień, że wszystko będzie w porządku.
- Wzmocnienie lęku: Unikanie sprawia, że nie masz okazji przekonać się, że twoje obawy mogą być przesadzone. To utrwala przekonanie, że sytuacja rzeczywiście była groźna, co w przyszłości nasila reakcję lękową.
Kiedy warto zgłosić się po pomoc?
Jeśli lęk wpływa na twoje codzienne funkcjonowanie, uniemożliwia podejmowanie decyzji lub sprawia, że rezygnujesz z ważnych aktywności, warto zgłosić się do specjalisty. Konsultacja może pomóc zidentyfikować źródło lęku i zaplanować skuteczne sposoby radzenia sobie z nim.
Błędne koło lęku nie musi kontrolować twojego życia. Wspólnie możemy znaleźć sposoby na jego przerwanie i odzyskanie kontroli.
